Nikolai Rimski-Korsakov (1844-1908)

Herdenkingsjaren zijn goede momenten om componisten onder het voetlicht van het algemene publiek te brengen.In 2007 kregen o.a. Elgar, Sibelius en Buxtehude veel aandacht en dit jaar zijn Messiaen (1908-1992) en Elliott Carter (1908-) aan de beurt.
Wie dit jaar bijna onopgemerkt is gebleven is Rimski-Korsakov (1844-1908). Terwijl we (terecht) overspoeld worden door concerten van en boeken over de muziek van Messiaen is het erg stil rondom Rimski-Korsakov.
Afgezien van een paar werken is Rimski-Korsakov vrij onbekend als componist. Hij is vooral beroemd is door zijn werken voor orkest in het bijzonder Sheherezade en Capriccio Espagnol maar zelfs deze werken worden niet meer vaak gespeeld. En natuurlijk is er zijn bekendste toegift de: Vlucht van de hommel

Maar wie kent de drie symfonieën en de vijftien opera's van Rimski-Korsakov tegenwoordig? Ik niet, moet ik bekennen. Misschien is zijn muziek niet altijd even boeiend maar hij was in ieder geval een belangrijke personage in de muziekgeschiedenis geweest vanwege zijn standaardwerk op het gebied van instrumentatieleer (in het Engels: Principles of Orchestration. Voor een interactieve versie van Rimski-Korsakovs Principles of Orchestration- full text with "interactive scores." klik hier)

Van bijzondere betekenis is Rimski-Korsakov door zijn functioneren als leraar. Hij mag dan in mindere mate tot het Westen zijn doorgedrongen dan Tsjajkovski of Moessorgski, maar de invloed die hij heeft uitgeoefend met zijn instrumentatiekunst is zeer direct, en niet in de laatste plaats door alles wat hij heeft betekend voor andere musici. Vooral voor Modest Moessorgski (1839-1881), van wie hij de werken voltooide die nog niet waren geïnstrumenteerd, zoals diens opera naar Stasov, Chovansjtsjina (1872/80) in 1886 en Boris Godoenov (uit 1868/69; herzien in 1873) in 1896, naar Poesjkins gelijknamige drama uit 1825.
Mede door zijn jarenlange werkzaamheid aan het Conservatorium van Sint Petersburg heeft Rimski-Korsakov het gezicht van de Russische muziek na hem in doorslaggevende mate kunnen bepalen. Naast de bovengenoemden en Aleksandr Glazoenov (1865-1936) heeft hij een hele generatie van grote namen in het Russische muziekleven gevormd. De belangrijkste zijn zonder twijfel Sergej Prokofjev (1891-1953) en Igor Stravinski (1882-1971). (Bron weblog "All art is quite useless" 30 juli 2006)

Redenen genoeg om Rimski-Korsakov te herdenken. Gelukkig besteedt Radio 4 wel aandacht aan Rimski-Korsakov en wel precies een honderd jaar na zijn overlijden op 21 juni 1908.
En de Russen hebben maar liefst drie musea die het werk en leven van Rimski-Korsakov herdenken - een musicus om niet te vergeten.
(IB)