Olivier Messiaen en vogelgezang

Het is bekend dat de componist Olivier Messiaen een fascinatie van vogels had en in het bijzonder vogelzang.

Hij ging vaak de natuur in om de vogelzang op te nemen en letterlijk over te schrijven. In veel van zijn partituren zijn deze vogelgezang letterlijk terug te vinden bijvoorbeeld Oiseaux Exotiques (1956), Des Canyons aux Étoiles (1971-74) en uiteraard de enorme Catalogue d'Oiseaux. Messiaen schreef zelfs de naam van de betreffende vogels bij in de partituur wanneer hij ging citeren.


Als u meer wil weten over Olivier Messiaen en vogelgezang kunt u zich aanmelden voor de luistercursus Olivier Messiaen (1908-1992)in de Stadsbibliotheek Haarlem, Gasthuisstraat 32 op vier woensdagavonden (19.30-21.30 uur) vanaf 29 oktober. De docent is Kees Wisse bekend van o.a. veel concert inleidingen in de Doelen, Rotterdam en bij Holland Symfonia. Hij gaf eerder een erg succesvol cursus over het orgel in de Stadsbibliotheek Haarlem in 2006 en 2007. Voor meer informatie klik hier

Olivier Messiaen - Muziekcursus in de Stadsbibliotheek Haarlem

Dit jaar wordt herdacht dat de Franse componist Olivier Messiaen honderd
jaar geleden in Avignon werd geboren. Voor de Stadsbibliotheek Haarlem en Omstreken
een uitgelezen gelegenheid om deze bijzondere componist eens nader onder
de loep te nemen.
Want in de hedendaagse muziek neemt Messiaen een wel zeer bijzondere
plaats in. Als geen ander componist ontwikkelde hij een geheel eigen systeem van melodieën, toonladders, harmonieën, ritmes en timbres, en schiep
daarmee een unieke klankwereld. Het was een wereld waarin hij zich liet
leiden door zijn interesse voor niet-Westerse muziek, zijn hartstocht voor de natuur - met name vogels - en zijn innig religieus gevoel.
Deze cursus van vier avonden gaat over Messiaen en zijn werk. We gaan in op
zijn leven en zijn muzikale ontwikkeling. Maar ook maken we intensief kennis
met zijn compositietechnieken, zijn toonsystemen, ritmegebruik en klankvormingen.
U heeft geen speciale voorkennis nodig om deze cursus goed te kunnen volgen.

Als onderdeel van deze cursus is er een mogelijkheid om gezamenlijk, met korting, naar een concert van Messiaens muziek te gaan. U kunt aangeven
bij uw aanmelding of u belangstelling hiervoor heeft. Meer over het concert hoort u aan het begin van de cursus.
De docent is Kees Wisse
De cursus vindt plaats op vier achtereenvolgende woensdagavonden:
29 oktober, 5, 12, en 19 november 2008.
Elke avond van 19.30 – 21.30 uur.
Voor meer informatie Ian Borthwick tel: 023-5115300
Hieronder een fascinerend filmpje van Messiaen als docent:

Olivier Messiaen

Olivier Messiaen improviseert op het orgel van Eglise de Saint-Trinité in Parijs waar hij organist was gedurende 61 jaren.

2008 is Messiaen-jaar en terecht. Geboren in 1908 geldt Olivier Messiaen nog steeds - zestien jaar naar zijn dood - als een toonaangevende componist van de 20 eeuw.
Messiaen was eigenzinnig en vindingrijk als componist. In deze tijd van secularisering is de volbloedige roomse muziek van Messiaen voor sommigen soms moeilijk te begrijpen. En dan zijn obsessie met vogelgezang en zijn liefde voor orgelmuziek. Niet een combinatie die veel mensen aanspreekt zou je zeggen en toch..
De vindingrijkheid van klank en ritme en de grote geste in zijn muziek is vaak meeslepend. Luister maar naar de orkestwerken zoals Des canyons aux étoiles of Et exspecto resurrectionem mortuorum en de Turangalila-symfonie voor een overweldigende muzikale ervaring. En tegelijkertijd kon Messiaen ook schitteren in kleine bezetting met als bekendste voorbeeld de Quatuor pour la fin du temps voor klarinet, viool cello en piano gecomponeerd tijdens de tweede wereldoorlog toen hij als krijgsgevangen zat.
Niet alles van Messiaen werkt zo goed als de bovengenoemde werken. Soms gaat hij zo over de top dat je als luisteraar geen raad meer weet - dan is de muziek soms zò uitgerekt en langzaam en/of unisono dat je bijna gek van wordt. En wat de denken van Messiaen als operacomponist. Hij heeft maar één opera geschreven: Saint François d'Assise (deze maand in de Muziektheater in Amsterdam te zien). Muzikaal is het zeker de moeite waard maar als een opera? Dit werk maakt wel duidelijk dat Messiaen geen dramatische maar een epische componist is.
Misschien is dit een van de redenen waarom Messiaen zo succesvol is als orgel componist. De epische kwaliteit van zijn muziek past wonderwel bij de klank van het orgel. De uitgebreide klankmogelijkheden van het orgel liet Messiaen een nieuwe muzikale wereld creëren als een synthese met zijn christelijke geloof.
Tegelijkertijd is zijn muziek universeel en geldt als meeslepend zowel voor gelovigen als voor atheïsten.
Daarom is het terecht dat 2008 wereldwijd in de teken van de muziek van Olivier Messiaen staat. In Haarlem hebben we al een Messiaen-festival in de RK Bavo afgelopen maand gehad. In juli is er aandacht voor de orgelmuziek van Messiaen in Haarlem. Olivier Latry, de gerenommeerde Franse organist geeft een lezing (25 juli) in de Stadsbibliotheek en twee concerten met muziek van Messiaen tijdens het Internationaal Orgelfestival Haarlem.
In het najaar (29 oktober tot 19 november) kunt u een cursus over de muziek van Messiaen volgen in de Stadsbibliotheek Haarlem gegeven door Kees Wisse - meer hierover in augustus.
Als u niet wilt wachten kijkt u naar Toonmeesters een mooie documentaire van Cherry Duyns en Reinbert de Leeuw over componist Olivier Messiaen op Cultura, het digitale themakanaal van de Publieke Omroep . Deze documentaire werd voor de VPRO gemaakt in 1992, het jaar waarin Messiaen stierf.